The Chronicle Of Open Source Web Application

การเติบโตของ Open Source Web Application ก็ไม่แตกต่างจากการเติบโตของมนุษย์ซักเท่าไหร่ครับ ต้องมีการเปลี่ยนแปลงจากสภาวะนึงสู่สภาวะนึง เท่าที่ผมเห็นนะ ตอนนี้ Open Source Web Application ได้เปลี่ยนผ่านมา 3 รุ่นแล้ว และกำลังจะก้าวเข้าสู่รุ่นที่ 4 ในเร็ว ๆ นี้นะ (ถ้าทำนายไม่ผิด)

รุ่นที่ 1 –  เปิดเผยตัวตน

จากเดิมที่ใครก็ตามที่หาญกล้าปล่อย freeware ที่ตัวเองสร้างขึ้น ออกมาให้ชาวบ้านได้ดาวน์โหลดกัน เขาคนนั้นต้องมั่นใจแล้วว่า freeware ของเขานั้นมีกลไกที่เจ๋งสุด ๆ ไอ้เรื่องจะ bug นี่แทบจะไม่มี หนำซ้ำหน้าจอก็ต้องสวยงามใช้งานง่าย เข้ายุคเข้าสมัยไม่มีเชย

แต่เมื่อ Open Source บังเกิดขึ้น มันกลายเป็นว่านอกจากเขาจะต้องอวดว่าซอฟต์แวร์ของเขาเจ๋งและสวยแล้ว เขายังต้องอวดให้ชาวบ้านเห็นด้วยว่าเขาเขียนโค้ดได้อย่างสวยงาม มีระเบียบ เป็นระบบ สืบค้นตรวจสอบได้ง่าย เขียนต่อเพิ่มเติมได้ไม่ยากเย็น และที่สำคัญเข้าใจง่ายที่ซู้ดเลย ไม่ว่าหน้าไหนจะมาแก้ไขก็ตาม

ผมเองเคยได้ทำ changelog กับ Open Source Web Application ในรุ่นที่ 1 แค่ตัวเดียวครับ นั่นก็คือ phpBB

ขอบอกเลยว่าขนาดเขา Open Source แล้ว ผมยังแกะตั้งนานกว่าจะแก้ให้มันเป็นอย่างที่ผมต้องการได้ ยิ่งถ้าแก้เสร็จแล้วมันใช้ได้ดี เราอยากจะให้คนอื่นได้แก้ตามด้วย เราก็ต้องทำ changelog เพื่อบอกลำดับการแก้ไขให้ชาวบ้านเขารู้ว่าต้องแก้ไงถึงจะได้ผลลัพท์อย่างที่เราทำได้ ซึ่งผมเองก็เคยทำตาม changelog ของคนอื่นเหมือนกัน … ทำเสร็จแล้วเหนื่อยไปเลย นี่ขนาดเขาบอกไว้อย่างดีแล้วนะเนี่ย T-T

รุ่นที่ 2 – เสาะหาบริวาร

ทีนี้เมื่อ Open Source Web Application มันถูกเผยแพร่อย่างกว้างขวางมากขึ้น อีกทั้งโปรแกรมเมอร์ทั้งหลาย (รวมทั้งผมด้วย) เล็งเห็นแล้วว่าการเข้าไปนั่งแก้โค้ดในส่วนที่เป็นเครื่องในมันยุ่งยากมาก เพราะอันไหน “ไส้” อันไหน “เซี่ยงจี๊” อันไหน “ตับ” ก็ไม่รู้ ถ้าล้วงไปล้วงมาเดี๋ยวเครื่องในมันปนกันหมด บรรลัยกันพอดี

ผู้พัฒนา Open Source Web Application ในรุ่นที่ 2 เลยใช้วิธีสร้างกลไกต่อเชื่อมขึ้นมา แล้วจึงเปิดทางให้โปรแกรมเมอร์คนอื่น ๆ สามารถที่จะสร้างกลไกเสริม เพื่อต่อเชื่อมเข้ามาได้โดยไม่จำเป็นต้องไปล้วงควักในกลไกหลักอีกต่อไป

ซึ่งถือเป็นกุศโลบายที่ดีมาก เพราะมันเป็นการเปิดทางให้เกิดระบบบริวารขึ้นมา สุดแล้วแต่ว่าจะเรียกว่าอะไร บางที่ก็เรียกว่า Plugins บางที่ก็เรียกว่า Modules ส่วนบางทีก็เรียกว่าเป็น Add-Ins หรือ Add-Ons อันนี้ก็เรียกตามสะดวก

มันเลยกลายเป็นว่าใครก็ตามที่ต้องการสร้าง Open Source Web Application รุ่นที่ 2 ให้สำเร็จได้นั้น นอกจากจะต้องเขียนโค้ดได้เจ๋งเป้งสวยเช้งแล้ว ยังต้องมีวิสัยทัศน์ที่กว้างไกล คิดไว้ตั้งแต่แรกเลยว่า Open Source Web Application ของตนเองนั้น จะต้องเป็นอาณาจักรอันยิ่งใหญ่ ที่มีแคว้นเล็กเผ่าน้อยเข้ามาศิโรราบ หมอบกราบส่งบรรณาการมิขาดสาย

เท่าที่ผมเห็น ทุกวันนี้ Open Source Web Application ส่วนใหญ่จะเป็นรุ่นนี้กัน แต่ก็มีอยู่หลายเจ้าที่เริ่มจะวิวัฒนาการตัวเอง ให้กลายเป็น …

รุ่นที่ 3 – เปิดใจยอมรับผู้อื่น

ผมเริ่มจะเห็น Open Source Web Application ในรุ่นนี้บ้างเหมือนกันนะ คือตัวของมันเองมีลักษณะของรุ่นที่ 2 อยู่ มันมีบริวารซึ่งก็คือ Modules, Plugins, Add-Ins หรือ Add-Ons อยู่พอสมควร แต่ดูเหมือนกับว่าผู้พัฒนาจะเล็งเห็นว่าน่าจะเป็นการดี ถ้ามีการเปิดช่องเพื่อให้ Open Source Web Application ตัวดังกล่าว สามารถที่จะต่อเชื่อมไปเป็นบริวารของ Open Source Web Application ที่ดูท่าจะมีอนาคตและเป็นที่นิยมมากกว่าได้

ตัวอย่างที่ดีที่ผมเห็นก็คือ Gallery มันเป็น Open Source Web Application ที่สร้างขึ้นเพื่อไว้สำหรับทำเว็บไซต์บริหารจัดการรูปภาพ โดยตัวของมันเองนั้นเป็นรุ่นที่ 2 เต็มรูปแบบ แต่ด้วยกลไกเปิดที่ถูกสร้างเอาไว้ ทำให้มันสามารถที่จะกลายไปเป็น Modules ของ Drupal ซึ่งเป็น Open Source Web Application อีกตัวนึงได้อย่างไม่เคอะเขินอะไร

เปรียบได้กับเมืองสองแควพิษณุโลก ที่ถึงแม้จะมีเมืองบริวารรายล้อมอยู่มากมาย แต่ก็ยังต้องขึ้นตรงเป็นบริวารต่ออโยธยาศรีรามเทพนครอยู่ดี (เปรียบซะโคตรลิเกเลย :-P)

รุ่นที่ 4 – แยกร่าง

ผมคิดว่าคนที่อ่านบล็อกแห่งนี้ คงมีน้อยรายนักที่ได้สัมผัสซอฟต์แวร์ระดับใหญ่ประเภท Oracle Financial, Oracle CRM หรือ SAP … พอดีบังเอิญว่าผมเคยเฉียดเข้าใกล้ซอฟต์แวร์เหล่านี้ครับ เฉียดประมาณ 0.5 มิลลิเมตรเห็นจะได้ ก็เลยว่าจะมาโม้ให้อ่านกันซะหน่อย

ซอฟต์แวร์เหล่านี้จริง ๆ แล้วถ้ามันรวมกันครบทุกชิ้น มันจะทรงพลานุภาพที่สุดครับ แต่โดยคุณสมบัติของมัน มันแยกเป็นชิ้น ๆ ได้ครับ เพราะถ้าแยกไม่ได้ก็คงไม่มีใครมีปัญญาซื้อครบทุกชิ้น เพราะแต่ล่ะชิ้นนี่แพงโคตร ๆ จะเซ็นซื้อแต่ล่ะทีงี้คิดแล้วคิดอีก เพราะไม่รู้ว่าซื้อมาแล้วจะคุ้มหรือเปล่า ซึ่งการที่มันแยกชิ้นได้ก็ด้วยเหตุผลเพราะตัวมันใหญ่มาก แล้วก็ครอบคลุมความต้องการในสาขานั้น ๆ แบบครอบจักรวาลนั่นเอง

ผมก็เลยคิดว่า Open Source Web Application ในอนาคตจะเป็นรุ่นที่ 4 ครับ คือถูกพัฒนามาเป็นตัวใหญ่ยักษ์บะเริ่มเทิ่ม ใครที่คิดจะเอาไปใช้ก็ต้องมาเลือกเอาว่าจะเอาชิ้นไหนไปใช้บ้าง แถมแต่ล่ะชิ้นก็ดันมีคุณสมบัติของรุ่นที่ 2 คืออนุญาตให้เสาะหาบริวารได้ แล้วก็มีคุณสมบัติเหมือนกับรุ่นที่ 3 คือสามารถจะทำตัวเป็นบริวารของ Open Source Web Application ยี่ห้ออื่นได้อีกด้วย เอาเข้าไป!!!

โดยสรุปแล้วก็รู้สึกเหมือนกับว่า Open Source Web Application นี่มันช่างเติบโตคึกคักดีจริง ๆ

[tags]chronicle, open source, web application, คอมพิวเตอร์, ซอฟต์แวร์[/tags]