อันนี้เป็นข่าวเก่า รู้มาสองปีแล้ว แต่ผมเพิ่งสนใจจะตาม คือเป็นข่าวการจัดตั้ง “สมาพันธ์ดิจิทัลไทย” ตั้งแต่เมื่อวันที่ 21 เม.ย. 2559 โดยจุดประสงค์ของการจัดตั้งสมาพันธ์ เพื่อเป็นเครือข่ายการประสานงานและแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกันของสมาชิก สมาพันธ์ดิจิทัลไทย มีสมาชิกก่อตั้งประกอบด้วย 9 องค์กรได้แก่ สมาคมโฆษณาดิจิทัล (ประเทศไทย) (DAAT) สมาคมโปรแกรมเมอร์ไทย (TPA) สมาคมผู้ประกอบการพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ไทย (TECA) สมาคมผู้ให้บริการอินเทอร์เน็ตไทย (TISPA) สมาคมผู้ดูแลเว็บไทย
Category: Management
การจัดการองค์กร IT
อันนี้เป็นข่าวเก่า ผมเพิ่งสนใจจะตาม คือตามเนื้อหาของร่างกฎหมาย “สภาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งประเทศไทย” ระบุให้กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม เป็นเจ้าภาพทำหน้าที่ดำเนินการจัดตั้ง “สภาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งประเทศไทย” โดยมีจุดประสงค์เพื่อประสานภาครัฐและเอกชนเข้าด้วยกัน จะได้ร่วมกันกำหนดนโยบายทางเศรษฐกิจดิจิทัลให้ไปในทิศทางเดียวกันอย่างเป็นระบบ ซึ่งกระทรวงดิจิทัลฯ ก็ค่อนข้างขยัน เพราะถึงแม้กฎหมายจะยังไม่ออกมาบังคับใช้ ทางกระทรวงดิจิทัลฯ ก็ได้เริ่มลงมือไปก่อนแล้ว โดยการรวบรวมสมาคมทางด้านดิจิทัลของไทย เพื่อลงนามปฏิญญาความร่วมมือผลักดันการจัดตั้ง “สภาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งประเทศไทย” ตั้งแต่เมื่อกลางปี 2561 (4 มิ.ย. 2561) ที่ผ่านมา งั้นเรามาดูกันดีกว่าครับว่า สมาคมสำคัญซึ่งร่วมลงนามปฏิญญาความร่วมมือผลักดันการก่อตั้ง
เพื่อนของเพื่อนทำบริษัทรับจ้างผลิตซอฟแวร์มาสิบกว่าปีแล้ว แต่เราสงสัยว่าทำไมบริษัทเค้าไม่โต เราก็เลยวิเคราะห์เองจากการสังเกต พบว่าเขาเก่งมาก แต่เขาต้องทำงานคนเดียว ทั้งบริษัทมีคนขับเคลื่อนสำคัญคือเค้าคนเดียว เลยวิเคราะห์เองว่า พอต้องทำงานคนเดียว เลยรับงานชิ้นใหญ่ไม่ได้ รับงานหลายงานพร้อมกันไม่ได้ อันนี้คาดเดาเอง แต่คำถามในใจคือทำไมทำงานคนเดียว!!! เรื่องนี้ไม่ได้ถามเพิ่ม แต่เราได้คำตอบแบบทางอ้อมมาจากคนอื่น ซึ่งประกอบกันแล้วน่าจะได้เป็นคำตอบรวม นาย ก (นามสมมติ) เป็น กรรมการผู้จัดการบริษัทไอที เราเชิญเขามาช่วยงานในหน่วยงาน (แต่สุดท้ายไม่ได้จ้าง) เขาบ่นเล็ก ๆ ให้ฟังว่า
อ้างจาก Harvard Business Review เรื่อง Why the Most Productive People Don’t Always Make the Best Managers เลยลองเอามาประยุกต์กับงานโปรแกรมเมอร์ดูบ้าง โปรแกรมเมอร์ที่ทำงานได้เยอะได้ดี มักมีความสามารถและพฤติกรรมเหมือนกันอยู่ 7 อย่าง สร้างเป้าหมายในการเขียนโปรแกรมที่ท้าทาย เขียนโปรแกรมได้อย่างมีมาตรฐาน เน้นความรู้และความสามารถในการเขียนโปรแกรมให้อยู่ในระดับมืออาชีพ ผลลัพธ์ที่ได้จากการเขียนโปรแกรมต้องชัดเจน
ตารางข้างล่างนี้ ผมเห็นจากในเฟสบุ๊คครับ มันผ่านตาเข้ามาในไทมไลน์ ผมไม่ได้สังเกตว่าใครแชร์มา ไม่ได้สังเกตว่าใครเป็นคนโพสต์ และเห็นว่าเจ้าของโพสต์เขียนตารางข้างล่างนี้ด้วยปากกา ซึ่งผมเห็นว่ามันเป็นเรื่องที่เข้าท่า น่าจะเอามาเล่าต่อ ผมเลยเอามาทำเป็นตาราง จัดให้เป็นระเบียบนิดนึง แล้วเอามาเล่าให้อ่านกัน โปรแกรมเมอร์หลายคน “เก่งงาน” ครับ วิศวกรระบบคอมพิวเตอร์หรือวิศวกรเครือข่ายหลายคนก็เก่งงานเหมือนกัน อะไรทางเทคนิคยาก ๆ ทำได้หมด แต่พวกเขาก็อาจจะไม่ได้ถูกเลื่อนขึ้นจากระดับปฏิบัติการไปอยู่ระดับบริหารจัดการ เพราะพวกเขาไม่ได้ “เก่งคน” ผู้จัดการหลายคน “เก่งคน” มากครับ สามารถใช้โปรแกรมเมอร์
ออกตัวก่อนว่าผมไม่เคยลงเรียนหลักสูตร COBIT 5 ไม่ว่าจะเป็น Foundation, Implementation หรือ Enabling และก็ไม่เคยสอบใบประกาศนียบัตร COBIT 5 ด้วย ผมอาศัยอ่านเองจากเอกสารที่ ISACA ให้ดาวน์โหลด และผมก็อ่านเฉพาะ COBIT5 Foundation เท่านั้น!!! ดังนั้น ความคิดเห็นของผม จึงเป็นความคิดเห็นของคนที่รู้เพราะอ่าน ไม่ได้รู้เพราะมีอาจารย์สอน! เข้าเรื่องกันดีกว่า สำหรับใครที่ไม่รู้จัก
หลายปีที่ผ่านมาผมได้คุยกับคนเก่ง ๆ ทางคอมพิวเตอร์เยอะมาก ผมเลยได้รู้ว่านอกจากพวกเขาจะเก่งแล้ว เพื่อยืนยันความเก่งให้ทบทวีคูณเข้าไปอีก พวกเขาก็ยังต้องมีใบประกาศนียบัตรในด้านมาตรฐาน ผลิตภัณฑ์ หรือ กรอบความคิด เพื่อยืนยันความเชี่ยวชาญเพิ่มเติมด้วย และด้วยเหตุที่ผมเจอคนเก่ง ๆ เยอะนั่นแหล่ะ ผมเลยสามารถ “แบ่ง” ผู้เชี่ยวชาญทางคอมพิวเตอร์ได้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ 1) ผู้เชี่ยวชาญด้านปฏิบัติการ พวกเขาจะเก่งสายบู๊ ชำนาญด้านผลิตภัณฑ์หรือกรอบความคิดในการพัฒนา และมักมีใบประกาศนียบัตรด้านปฏิบัติการ เช่น
ข่าวออกมาถี่มาก เรื่องขาดแคลนโปรแกรมเมอร์เนี่ย เขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ จริง ๆ มันไม่ได้ยาก แต่มันต้องมีโจทย์มาก่อน ทิศทางของโจทย์ จะทำให้ตัวโปรแกรมเมอร์รู้ได้เองว่า ตัวเองจะพัฒนาไปในทิศทางไหน ทิศทางของการพัฒนาโปรแกรมเมอร์ ซึ่งอิงตามโจทย์ จะขึ้นอยู่กับสามปัจจัย คือ 1. โปรแกรมคอมพิวเตอร์ต้องทำงานอยู่บนคอมพิวเตอร์แบบไหน? มันต้องทำงานอยู่บนคอมพิวเตอร์ที่อยู่ในห้องดาต้าเซ็นเตอร์ หรือ ที่ตั้งอยู่บนโต๊ะ หรือ ที่ถือติดมือพกพาได้ หรือ มันทำงานอยู่ในแอร์ ตู้เย็น หรือ
ทุกวันนี้คอมพิวเตอร์มันเก่งมากในการประมวลผลซอฟต์แวร์ แต่มันยังไม่ถึงจุดที่มันจะสร้างซอฟต์แวร์เองได้ ดังนั้น มนุษย์เลยยังคงต้องรับผิดชอบเป็นผู้สร้างซอฟต์แวร์อยู่ ในงานสร้างซอฟต์แวร์โดยเฉพาะซอฟต์แวร์ขนาดใหญ่ มักจะต้องแบ่งงานกันทำ เพราะทำคนเดียวไม่ได้ มันเสร็จช้า และก็อาจจะไม่ประณีตในหลาย ๆ เรื่อง ดังนั้น แบ่งกันทำดีกว่า ปรกติแล้วการสร้างซอฟต์แวร์ถ้ามีคนพอ จะแบ่งงานออกเป็น 3 ส่วนใหญ่ ๆ คืองาน Management งาน Functional และงาน Technical ทีนี้เรามาสมมติว่าเราเป็นผู้อำนวยการสร้างกันดีกว่า
เมื่อ 17 ปีก่อน ผมเป็นโปรแกรมเมอร์ที่เขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ได้อย่างมีประสิทธิภาพมาก โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ผมเขียนจะสะอาด มีการกำกับหมายเหตุ มีการกำกับเลขรุ่น เขียนตามหลักการเชิงวัตถุ ถูกเขียนขึ้นเพื่อตอบสนองความซับซ้อนของโจทย์ปัญหาให้ได้ประสิทธิผล ตอนนั้นผมสงสัย ผมสงสัยว่าทำไมผมจึงไม่ก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ในขณะที่พี่อีกคนนึงซึ่งด้อยในการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์มากกว่าผม กลับก้าวหน้ากว่ามาก หนำซ้ำยังได้รับความเชื่อถือจากผู้บริหารระดับเบื้องบนอีกต่างหาก ภายหลังผมจึงเข้าใจ การออกไปผจญโลกภายนอกในวิชาชีพคอมพิวเตอร์ (หรือวิชาชีพอื่น ๆ) มันต้องมีทักษะสำคัญ 5 ประการ คือ 1. ความรู้ทางทฤษฎี เช่น