กลยุทธ์ Human-based computation แบบขงเบ้ง

เมื่ออดีตกาลนานมาแล้ว ในปลายราชวงศ์ฮั่นแห่งจักรวรรดิ์จีน ได้มีบุรุษกระเดื่องนามถือกำเนิดขึ้น ซึ่งหากเราเรียกชื่อของเขาด้วยสำเนียงจีนกลาง บุรุษผู้นั้นก็จะมีชื่อเรียกว่า “จูเก่อเลี่ยง” แต่ชื่อนั้นของเขามักไม่เป็นที่รู้จักกันนัก หากเทียบกับชื่อ “ขงเบ้ง” อันลือลั่น ซึ่งเป็นที่รู้จักกันทั่วไปในโลกใบนี้

ในระดับผู้บริหารจัดการ สิ่งที่จำเป็นที่จะต้องทำที่สุดก็คือ การมองภาพใหญ่ของงานทั้งหมด จากนั้นก็ตั้งคำถามกับตัวเองว่า อะไร, ที่ไหน, อย่างไร, เมื่อไหร่, ใคร และ เท่าไหร่?

เมื่อได้คำตอบครบถ้วนแล้ว ในฐานะผู้บริหารจัดการ ก็ต้องมีการเรียกประชุมเพื่อซักซ้อมความเข้าใจ พร้อมทั้งมอบหมายหน้าที่ความรับผิดชอบ รวมถึงชี้แจงให้ทีมงานตระหนักถึงความพร้องเพรียงในการทำงานร่วมกัน และหลังจากนั้น ผู้บริหารจัดการก็จะทำหน้าที่เพียงเฝ้าจับตาดูทุก ๆ หน่วยการทำงาน ว่าทำงานได้สอดคลองกับกลยุทธ์โดยรวมหรือไม่!!!

ขงเบ้งถือเป็นผู้บัญชาการรบที่มีกลยุทธ์เฉพาะตัว เพราะไม่ใช้วิธีการประชุมเพื่อซักซ้อมความเข้าใจในการรบ หากแต่จะใช้วิธีเขียนสิ่งที่ตนเองต้องการให้ทำลงบนกระดาษ จากนั้นบรรจุเอาไว้ในถุงผ้า แยกเอาไว้สำหรับแม่ทัพนายกองแต่ล่ะคน แล้วจึงค่อย ๆ เรียกแม่ทัพนายกองแต่ล่ะคนเข้ามารับถุงผ้า พร้อมทั้งกำชับว่าเมื่อได้อ่านสิ่งที่ให้ทำบนกระดาษแล้ว ห้ามทำพลาดและห้ามแพร่งพรายให้แม่ทัพนายกองคนอื่นรู้เด็ดขาด!!!

กลยุทธ์แบบนี้มีข้อดีข้อเสียให้สาธยายได้มากมาย แต่ข้อเด่นที่ผมเห็นว่าเป็นเรื่องแยบคายก็คือ

1. ขงเบ้งไม่จำเป็นต้องเฝ้าจับตาดูแม่ทัพนายกองคนไหนเลย เพราะแต่ล่ะคนล้วนรู้แต่สิ่งที่ตัวเองต้องทำ ดังนั้นสมาธิจึงแน่วแน่ไม่วอกแวกไปใส่ใจคิดในเรื่องที่คนอื่นต้องทำ (เพราะไม่รู้)
2. แม่ทัพนายกองไม่มีทางรู้ได้เลยว่า ยุทธวิธีที่ตนเองถูกมอบหมายให้ทำนั้น มันจะมีผลกระทบต่อภาพรวมของยุทธศาสตร์ยังไงบ้าง รู้แต่ว่าทำให้สำเร็จได้เป็นพอ
3. โอกาสที่ไส้ศึกจะล่วงรู้ยุทธวิธีทั้งหมดก็เป็นไปได้ยาก เพราะมันเป็นความลับซะเหลือเกิน

มนุษย์เราเป็นสิ่งมีชีวิตที่แปลก เพราะถึงแม้จะถูกสั่งให้ทำหรือสั่งไม่ให้ทำ โดยมีเหตุจูงใจอันเกิดจากความโลภ, ความหลง และความกลัวก็ตาม แต่ก็ไม่วายที่จะตั้งคำถามถึงเหตุผล ว่าทำไมต้องทำ และทำแล้วจะเกิดผลดีผลเสียยังไง?

ดังนั้นการใช้คนโดยที่ให้เขารู้ึถึงยุทธศาสตร์โดยรวมน้อยที่สุด จึงเป็นเรื่องดีที่สุด!!!

ปัจจุบันนี้ Human-based computation ยังมีรูปแบบเป็นแบบเปิดอยู่ นั่นก็คือผู้ที่ถูกคอมพิวเตอร์สั่งให้ทำงาน ยังคงรู้ว่าสิ่งที่ตนเองลงมือทำนั้น มันมีผลกระทบถึงยุทธศาสตร์โดยรวมยังไงบ้าง ยกตัวอย่างเช่น ผู้ที่กรอก CAPTCHA ด้วย reCAPTCHA หลายคนก็พอจะรู้ว่า มันเป็นการช่วยตรวจอักษรให้กับข้อมูลจำนวนมหึมาใน Internet Archive หรือบางคนที่คลิกโฆษณาของ Google Adsense ก็รู้ว่าเมื่อคลิกไปแล้วจะทำให้ทั้ง Google และเจ้าของเว็บไซต์ได้ค่าโฆษณา หรือหลายคนยิ่งรู้เข้าไปใหญ่ว่า หากมีใครซักคนแปะลิงก์ชวนให้กดสมัครนู่นนี่นั่น แสดงว่าเมื่อกดสมัครแล้วคนที่แนะนำจะได้ตังค์แน่นอน เป็นต้น

หากจะเปลี่ยนให้ Human-based computation เป็นแบบปิด ก็จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องนำเอากลยุทธ์ Human-based computation แบบขงเบ้งมาใช้ โดยการให้คอมพิวเตอร์แบ่งงานให้คนทำ โดยคนที่ทำไม่รู้ด้วยซ้ำว่าสิ่งที่ตนเองทำนั้น มันมีผลกระทบต่อยุทธศาสตร์โดยรวมยังไง

ผลประโยชน์สูงสุดที่จะได้รับจากกลไก Human-based computation แบบนี้ก็คือ เราสามารถสร้างผลผลิตมวลรวมจากพลเมืองอินเทอร์เน็ตได้ โดยที่ไม่มีใครรู้ว่าเราต้องการผลลัพธ์ยังไงนั่นเอง

[tags]human-based, computation, ขงเบ้ง, ยุทธศาสตร์, ยุทธวิธี, กลยุทธ์[/tags]