Category: Management

ถ้าใครออกมาทำงานเป็นนักพัฒนาซอฟต์แวร์ แล้วการทำงานที่ว่าก็เป็นพนักงานประจำด้วย แถมอยู่ในองค์กรใหญ่โตด้วย ผมว่าคงยากนะ ถ้าจะมีคนที่ไม่คิดทะเยอทะยาน หวังจะไต่เต้าขึ้นไปสู่ที่สูง ๆ น่ะจริงแมะ? ก็อย่างที่เคยโม้ไว้ ตราบใดที่ยังเป็นพนักงานประจำ ใคร ๆ ก็อยากจะก้าวหน้าทั้งนั้นแหล่ะ ขนาดตำรวจกับทหาร ก็ยังห่วงการอวยยศเลื่อนตำแหน่งเลย ต่อให้ใจแข็งยังไงก็ยังต้องมีคิดบ้างแหล่ะ นับประสาอะไรกับพนักงานบริษัทอย่างคนทั่ว ๆ ไป ปรกติแล้วผมจะให้ความสนใจกับผังองค์กรมากเลยครับ โดยเฉพาะกับผังองค์กรขององค์กรทางด้านคอมพิวเตอร์ ผมจะดูว่าใครอยู่ตรงไหน มีตำแหน่งอะไรบ้าง แล้วใครใหญ่อยู่ตรงไหนบ้าง เพราะผมต้องไปคุยกับคนเหล่านี้

ผมเคยโม้เรื่องสามเหลี่ยมแห่งทักษะเอาไว้เมื่อหลายเดือนก่อน ซึ่งเป็นหัวข้อที่ผมพยายามอธิบายให้รู้กันว่า ถ้าเราแบ่งทักษะของนักพัฒนาซอฟต์แวร์ออกเป็น ทักษะทางเทคนิค, ทักษะทางระบบ และทักษะทางธุรกิจแล้ว เราจะได้นักพัฒนาซอฟต์แวร์เป็นกี่ประเภท มาคราวนี้เอาใหม่ ผมจะใช้แผนภาพอีกแบบ ในการอธิบายนักพัฒนาซอฟต์แวร์ 4 จำพวกบ้าง จากภาพจะเห็นว่า ด้านซ้ายเป็นพวกของจริง, ด้านขวาเป็นพวกของเทียม, ด้านบนเป็นพวกช่างเจรจา และด้านล่างเป็นพวกเตมีย์ใบ้ ผู้เชี่ยวชาญ คือคนที่สื่อสารกับผู้อื่นให้เข้าใจได้, ทฤษฎีแน่นปึ้ก และลงมือทำให้เกิดผลสำเร็จได้ หุ่นยนต์ คือคนที่สื่อสารกับผู้อื่นให้เข้าใจไม่ได้ หรือไม่ชอบสื่อสารกับใคร แต่ลงมือทำให้เกิดผลสำเร็จได้

มนุษย์เราจะสร้างความเหนือกว่าได้ก็ด้วยการวางแผนครับ ในชีวิตประจำวันของเราล้วนต้องวางแผนทั้งนั้น เพียงแต่จะเป็นแผนที่วางไว้ในใจ หรือว่าจะเขียนมันออกมาเป็นลายลักษณ์อักษรก็เท่านั้นเอง โดยทั่วไปแล้วแผนที่วางเอาไว้ของคนส่วนใหญ่ มักจะวางไว้อย่างคร่าว ๆ และมีเพียงแผนเดียว มีน้อยคนนักที่จะมีการวางแผนสำรองเอาไว้ หรือถ้ามีจริงก็คงมีแผนสำรองแค่แผนเดียว ไม่ได้มีหลาย ๆ แผนเหมือนบางคน ในการสร้างซอฟต์แวร์เองก็ต้องมีการวางแผนเช่นกัน แต่ผมยังไม่ขอพูดถึงการวางแผนในระดับใหญ่หรอกนะ เอาแค่ระดับเล็ก ๆ ก่อน แค่ระดับการสร้างซอฟต์แวร์ของคน ๆ นึงก็พอ จากภาพจะเห็นว่าผมวาดผังงานสำหรับอธิบายกลไกการทำงานของซอฟต์แวร์ตัวนึงเอาไว้ โดยแผนภาพที่เป็นสีเหลืองหมายถึง กลไกหลักที่จะมีโอกาสเกิดขึ้นได้สูงถึง 99%

ทุกวันนี้ในแวดวงคนไอทีใคร ๆ ก็ค่อนข้างจะรู้กันครับว่า งานทางด้านพัฒนาซอฟต์แวร์ของแต่ล่ะองค์กรนั้น ใช้คนกันได้มั่วเหลือเกินเลยจริง ๆ ไม่ว่าจะให้เขียนโปรแกรม, ให้ติดตั้งคอมพิวเตอร์, เดินสายแลน, ตั้งเซอร์เวอร์ หรือไม่ก็ให้ออกรายงานประจำวันซ้ำ ๆ ซาก ๆ หรือบางครั้งก็ต้องมาคอยรับโทรศัพท์จากผู้ใช้ระบบ แล้วก็ต้องมารองรับความต้องการใหม่ ๆ ของผู้ใช้อีก เชื่อว่าคนที่ทำงานพัฒนาซอฟต์แวร์น่าจะเคยมีชะตากรรมกันแบบนี้มาแล้วทั้งนั้น ทีนี้เมื่อหลายวันก่อนมีดอกเตอร์ท่านนึงมาพูดเรื่องการพัฒนาซอฟต์แวร์ให้ผมฟัง แถมมีการวาดภาพมาให้ดูเพื่ออธิบายความเข้าใจด้วย ผมก็เลยแฮ่บมาซะเลย จากภาพจะเห็นว่างานของนักพัฒนาซอฟต์แวร์จะไม่คลุมเคลือเลย เพราะงานดังกล่าวจะอยู่ในแถบสีเขียวเท่านั้น ส่วนแถบสีเหลืองเป็นของเจ้าหน้าที่ในงานอื่น

ตลอดหลายปีที่ผ่านมา ผมมักจะแวะเวียนเข้าไปยังกระดานข่าวต่าง ๆ เพื่ออ่านกระทู้ที่เกี่ยวกับ computer และกระทู้ซึ่งคน computer คุยกัน กระทู้ซึ่งส่วนใหญ่จะร้อนแรงก็จะหนีไม่พ้นการตั้งกระทู้ถามเกี่ยวกับว่า IDE ตัวไหนดีกว่ากัน ซึ่งอันนั้นเจอบ่อย (และก็รู้สึกว่ามันไร้สาระซะเหลือเกิน) แต่ที่เจอไม่บ่อย แต่ก็ร้อนแรงไม่แพ้กันนั่นคือ การคุยกันเรื่องค่าแรงของนักพัฒนา software ในประเทศไทยเรา การพูดคุยกันค่อนข้างจะดุเดือด เผ็ดร้อน และหลายครั้งก็เชื่อถือไม่ได้ เพราะมีการให้ตัวเลขค่าแรงที่เบี่ยงเบนจนไม่สามารถยึดถือได้เลยว่าเป็นความจริง แล้วจริง ๆ แล้ว

ตอนนี้โลกเรากำลังค่อย ๆ เปลี่ยนไปตามคำทำนายของนักอนาคตศาสตร์ครับ ผมเองเคยได้มีโอกาสอ่านหนังสือชื่อ The Future of Money ในนั้นอธิบายเรื่องการจ้างงานเอาไว้ด้วย มีความตอนนึงบอกว่า ต่อไปองค์กรจะลดขนาดลง เพราะทุกองค์กรต้องการลดต้นทุน อีกทั้งต้องการให้ผลผลิตหรือการบริการมีคุณภาพสูง จึงมีความจำเป็นต้องจ้างบริษัทที่มีความเชี่ยวชาญในการผลิตหรือการบริการนั้น ๆ มาทำงานให้ แทนที่จะสร้างคนในองค์กรเพื่อมาจัดการเรื่องดังกล่าวแทน กลุ่มคนหรือบริษัทที่มาทำงานให้เราตรงนี้ มักถูกเรียกขานด้วยชื่อเรียกมากมาย แต่ชื่อที่นิยมเรียกกันก็คือ “consult” โดยรากศัพท์แล้ว consult หมายถึงผู้เชี่ยวชาญ แต่สำหรับผมแล้ว